ĐỌC THỬ

ĐẶT MUA

BỘ SÁCH CỦA TÁC GIẢ

Sayadaw U Tejaniya

BỘ SÁCH CỦA TÁC GIẢ

Sayadaw U Tejaniya

- LARRY ROSENBERG, tác giả sách: Với từng mỗi hơi thở: sự thực hành giải thoát của thiền quán.
“Một sự đóng góp tươi mới, sống động, thấm nhuần truyền thống Nguyên thủy (Theravada), cũng đồng thời thực tiễn và đương đại, được minh họa bởi những ví dụ cá nhân sống động, chân thực và gần gũi về việc thực hành pháp (dharma) có thể giúp chúng ta sống một cuộc đời trí tuệ và tử tế.”
“Quyển sách này là quá trình thực hành của một bậc thiền sư tài giỏi, một người có thể lấy ra những ví dụ minh họa từ chính đời sống và thực hành của mình để mang đến cho chúng ta sự hiểu biết, từ đó đưa đến sự tự do trong tâm. Những lời dạy của Sayadaw vừa giản dị cũng vừa chứa đựng sự hiểu biết một cách tinh tế, vì thế điều này giúp ích cho cả thiền sinh mới lẫn thiền sinh lâu năm. Xin được đề xuất đến bạn đọc!”
- JOSEPH GOLDSTEIN, tác giả sách: Chánh niệm, hướng dẫn thực hành đến giác ngộ.

Sayadaw U Tejaniya là thiền sư người Miến Điện nổi tiếng với phương pháp dạy thiền hiện đại và sáng tạo. Nhờ được học thiền vipassana từ nhỏ với cố thiền sư Shwe Oo Min, nên khi đến tuổi trưởng thành và phải đối diện với các đợt sóng phiền não của đời sống thế tục, Ngài đã áp dụng thiền vào việc thẩm sát, thấu hiểu và vượt qua chúng. Cách tiếp cận của Ngài vì thế không đặt nặng các hình thức thiền toạ hay thiền hành, mà nhấn mạnh vào tâm nhận biết nhẹ nhàng, liên tục trong mọi tình huống của đời sống thường nhật. Ngài chính thức xuất gia năm 1996 và hiện đang giảng dạy tại trung tâm thiền Shwe Oo Min tại Yangon, Miến Điện.

Tác giả

Sayadaw U Tejaniya

Sayadaw U Tejaniya là thiền sư người Miến Điện nổi tiếng với phương pháp dạy thiền hiện đại và sáng tạo. Nhờ được học thiền vipassana từ nhỏ với cố thiền sư Shwe Oo Min, nên khi đến tuổi trưởng thành và phải đối diện với các đợt sóng phiền não của đời sống thế tục, Ngài đã áp dụng thiền vào việc thẩm sát, thấu hiểu và vượt qua chúng. Cách tiếp cận của Ngài vì thế không đặt nặng các hình thức thiền toạ hay thiền hành, mà nhấn mạnh vào tâm nhận biết nhẹ nhàng, liên tục trong mọi tình huống của đời sống thường nhật. Ngài chính thức xuất gia năm 1996 và hiện đang giảng dạy tại trung tâm thiền Shwe Oo Min tại Yangon, Miến Điện.

Sayadaw U Tejaniya

Lời mời đọc

Trong cuộc sống hằng ngày, khi tiếp xúc với các đối tượng bên ngoài, có vô số điều xảy ra trong tâm chúng ta. Việc thường xuyên quán sát thái độ, suy nghĩ và những ý niệm tiềm ẩn là vô cùng cần thiết. Đời sống hằng ngày chính là một kho tàng quý báu để chúng ta rèn luyện trí tuệ. Đức Phật, khi dạy về kinh Tứ Niệm Xứ (Satipatthānā), đã hướng đến người cư sĩ một con đường thực hành để đạt đến giác ngộ ngay cả trong cuộc sống thường nhật.
Cuốn sách sẽ giúp bạn củng cố sự tự tin vào những gì bạn đang làm, sự tự tin khi thực hành đúng sẽ đưa bạn đi đúng đường, mang lại kết quả. Một số người không tin rằng có thể tích hợp thực hành vào đời sống hằng ngày, nhưng Sayadaw U Tejaniya muốn nói với bạn rằng điều này là có thể. Nếu thực hành đúng cách, trí tuệ có thể mở ra và mang đến động lực cần thiết để thoát khỏi vòng luân hồi khổ đau; việc đạt được giác ngộ thông qua thực hành trong đời sống hằng ngày là hoàn toàn có thể xảy ra.

Từ những quán sát này, trí tuệ hoặc sự hiểu biết được củng cố. Khi đó, bạn sẽ có những công cụ hữu ích để sử dụng trong việc đối mặt liên tục với các phiền não như tham, sân và si. Hiểu rõ bản chất của những phiền não này là tất cả những gì bạn cần trong hành trình khai mở trí tuệ.

Trích lời người dịch

“Trong quá trình tu tập, tôi nhận thấy rằng sự trực chỉ từ chính người thầy là điều cực kỳ quan trọng, là sợi dây dẫn đường. Trong khi đó, văn bản lại mang tính đóng khung, thế nên, bất kỳ những nội dung nào trong sách cũng chỉ nhằm mục đích truyền cảm hứng và tham khảo hơn là xác nhận cho bất kỳ sự chứng ngộ hoặc khái niệm nào khác hơn. Cuốn sách đã là kim chỉ đường cho nhiều thiền sinh từng rơi vào trầm cảm, bởi có rất ít những tư liệu về trầm cảm trong quá trình thực hành thiền, và càng ít tư liệu hơn về quá trình vượt qua trầm cảm của một thiền sinh. Chặng hành trình lội ngược dòng, hiểu về mình và thay đổi của chính Ngài luôn là niềm cảm hứng bất tận cho rất nhiều thiền sinh.
Dẫu khi tâm lý đã ổn định, thì chính những sự hiểu biết của Ngài vẫn luôn hữu dụng cho đời sống bận rộn. Tôi biết ơn những chia sẻ chân thật và thẳng thắn của Ngài. Quá trình dịch sách cũng là quá trình nhắc nhở để mỗi ngày tôi nhận biết mọi việc diễn ra là tự nhiên, dưới nhiều cách thức khác nhau, đồng thời giúp tôi điều chỉnh thái độ không chỉ trong việc dịch sách mà còn trong đời sống. Chỉ khi đặt chân vào thực hành, giá trị của sự thực hành mới hiển lộ.”

Với sự biết ơn!
Nắng Mai

Tên sách: Khi Nhận Biết Diễn Ra Tự Nhiên 
Tác giả: Sayadaw U Tejaniya 
Khổ sách: 14 x 20,5 cm
Số trang: 248 trang
Nhà xuất bản: Thế Giới
Giá bìa: 122.000 vnđ
Giá ưu đãi: 103.700 vnđ (-15%) 
Phí vận chuyển đồng giá 18.000 vnđ toàn quốc 
Quà tặng kèm sách: 2.000 bản nhắc nhớ (in 2 mặt)
"Để thực hành đúng"

Thông tin cuốn sách

Việc của một người hành thiền là nhớ luôn nhận biết.

Dù bạn đang đứng, ngồi, nằm xuống, hay đi lại, nếu bạn nhớ rằng mình đang nhận biết, thì chính là bạn đang thiền, và bạn đang vun bồi cho phẩm chất thiện lành của tâm.

Ta luôn bắt đầu với tâm nhận biết. Phẩm chất ấy sẽ giúp ta vững vàng và cho phép những trạng thái tâm lành xuất hiện, đặc biệt là trí tuệ, Khi nhận biết và trí tuệ làm việc cùng nhau như vậy, ta sẽ đạt được lòng tự tin và có thêm động lực để tiếp tục khám phá cũng như di chuyển tới những vùng đất hoang chưa được thấu hiểu của tâm ta, nơi mà góc nhìn sai tạo ra vòng xoáy đau khổ một cách vi tế.

- SAYADAW U TEJANIYA

Mục đích của cuốn sách mỏng này là để giúp các thiền giả thực hành theo phương pháp nguyên thuỷ mà Đức Phật đã giảng dạy – một tiến trình khảo nghiệm bản chất của thực tại, không chỉ trong những thời thiền toạ hàng ngày mà còn trong mỗi khoảnh khắc của đời sống thường nhật.
“Thiền quan trọng tới mức mà chúng ta cần thực hành trong mọi lúc”, Sayadaw U Tejaniya thường nói như vậy. Vị thiền sư hiện đại đến từ Miến Điện này là người đang giảng dạy cách dùng chính những khoảnh khắc bình thường nhất của đời sống hàng ngày làm nhiên liệu cho sự tỉnh thức.

Đó là một phương pháp để khai sáng con người khi họ đang giặt đồ, đi thang cuốn, trò chuyện với người khác, uống trà, hay đơn giản chỉ là hít thở một hơi trong nhận biết. Theo cách này, mỗi một hoạt động sống, dù nhỏ đến đâu, cũng có thể soi tỏ cách chúng ta tự tạo ra đau khổ như thế nào và nhờ đó ta biết làm sao để dừng lại.
Ba mươi mốt bài hướng dẫn thiền hàng ngày trong sách này dựa trên các bài hướng dẫn mà Sayadaw dùng để bắt đầu một ngày mới trong các khoá thiền. Mục tiêu là làm thấm sâu các thói quen lành mạnh của việc nhận biết và thẩm sát liên tục để mọi người có thể mang chúng về nhà một cách tự nhiên sau khi khoá thiền kết thúc. Chính trong việc áp dụng quá trình này vào từng hoàn cảnh riêng biệt của từng đời sống cá nhân mà sự tiến bộ thực sự xảy ra.
Điều bạn cần tránh chính là nhầm lẫn giữa khái niệm và thực tại.
Khi đọc từng bài dẫn thiền hàng ngày của Sayadaw, hãy đọc chúng không phải để lấy thêm khái niệm mà là để trải nghiệm những mùi vị nguyên chất mà các khái niệm này đang trỏ tới.
Những vị ấy là đồ thật.
Hãy đi sâu vào trong từng vị với sự nhận biết sáng suốt, để khám phá thực tại của nó.

_Doug McGill

Lời mời đọc

Thật là một cống hiến tuyệt diệu của Sayadaw U Tejaniya khi trao tặng một phương pháp rõ ràng và thiết thực để sống tỉnh thức, liên tục học hiểu thêm về bản chất tự nhiên của thân và tâm, và cho phép chúng ta, vào mọi lúc, soi xét tận nguồn gốc vi tế nhất của hạnh phúc và đau khổ của chính mình.

Tôi xin được bày tỏ lòng tri ân đặc biệt đến Sayadaw U Tejaniya — trí tuệ, lòng từ bi và sự hài hước của Thầy luôn là nguồn suối mát lành cho tâm tôi. 

Bản dịch này được hoàn thành nhờ có sự khích lệ của chị Vũ Phi Yên, sự đóng góp quý báu của Hạnh Nguyên, và đặc biệt là sự hiểu biết và lòng kiên nhẫn của Nắng Mai — xin gửi đến họ lời tri ân sâu sắc nhất. Chân thành cám ơn chị Thảo, chị Tú Oanh, nhóm Thiện Tri Thức và tất cả mọi người đã góp phần để cuốn sách này được ra đời. 

Về ngôn ngữ, sự cô đọng khúc chiết trong cách diễn đạt bằng tiếng Anh của Sayadaw U Tejaniya đòi hỏi một bản dịch đầy đủ hai đặc tính: vừa trung thành với những khái niệm và nguyên lý căn bản nhất của pháp thiền nguyên thuỷ, vừa giữ được sự tinh gọn và cách tiếp cận thực hành đầy sáng tạo của Sayadaw. Để làm được điều này, chúng tôi ưu tiên sử dụng những cách diễn đạt tiếng Việt trực tiếp, rõ nghĩa nhất có thể, bất kể đó là từ Hán Việt hay thuần Việt, từ thông dụng hay thuật ngữ Phật giáo. Những khái niệm có nội hàm rộng hoặc đa nghĩa, những thuật ngữ Pali quan trọng, và những cụm từ có thể gây bối rối cho người đọc đều được ghi chú cụ thể. Bên cạnh đó, nhờ may mắn đã được học thiền trực tiếp với Sayadaw và được Ngài đích thân giải thích rõ một số điểm vi tế trong cách dùng từ của mình, chúng tôi đã có thể chọn được những từ tiếng Việt phù hợp tương ứng.

Một trong những ví dụ trực quan nhất, và cũng là từ khoá quan trọng nhất trong sách này, chính là awareness. Theo Sayadaw, mặc dù awareness có thể hiểu tương đương với mindfulness (thường được dịch là “chánh niệm”) nhưng trong pháp thiền của Ngài, nhất là đối với những người mới bắt đầu, thì awareness chỉ là “sự nhận biết”, “sự ghi nhận” (tương đương với notice, recognize, acknowledge). Lý do của cách tiếp cận này chính là sự nhấn mạnh của Sayadaw vào một sự nhận biết nhẹ nhàng, liên tục với tâm thái thư giãn chứ không nằm ở việc gắng sức “giữ chánh niệm”, vốn dễ rơi vào nỗ lực thái quá.

Như vậy, ngôn từ của Sayadaw U Tejaniya đã được chắt lọc và sử dụng một cách tinh tế nhằm phục vụ cho việc hướng dẫn thực hành. Trong lúc chuyển ngữ lời dạy của Ngài, do giới hạn hiểu biết về Pháp học và kinh nghiệm thiền tập còn khiêm tốn, chúng tôi chắc chắn không tránh khỏi sai sót. Kính mong nhận được sự chỉ dạy, góp ý từ quý độc giả. Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về: muachoi1tran@gmail.com.

Mong sao tất cả đều được dồi dào sức khoẻ, bình an và tinh tấn.
Sài Gòn, tháng 3 năm 2023
Mưa

Trích lời người dịch

Thông tin cuốn sách

Tên sách: Thư giãn & nhận biết
Tác giả: Sayadaw U Tejaniya 
(Doug McGill Biên tập và giới thiệu)
Khổ sách: 13 x 19 cm
Số trang: 182 trang
Nhà xuất bản: Dân Trí
Giá bìa: 108.000 vnđ
Giá ưu đãi: 91.800 vnđ (-15%) 
Phí vận chuyển đồng giá 18.000 vnđ toàn quốc
Quà tặng kèm sách: 2.000 bản nhắc nhớ (in 2 mặt)
"Để thực hành đúng" 
Gia công sách: Bìa mềm, cán mờ, tay gấp, phủ UV cát,
in ấn sắc nét.

Đặt mua tại đây

Đặt mua từ 20 sản phẩm trở lên, vui lòng liên hệ với
Hotline: 0328033988 (Zalo) để nhận ưu đãi về giá.

ĐẶT MUA

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và ủng hộ Sách Thiện Tri Thức!
Chỉ cần nhận biết nhẹ nhàng:

Bởi vì chúng ta cần thực hành cả ngày, cho nên đó là lý do mình cần nhận biết nhẹ nhàng. Cốt lõi của sự thực hành là đều đặn tỉnh thức, không có khoảng nào trong đời sống này không thể nhận biết. Nếu mình sử dụng quá nhiều năng lượng để cố nhận biết thì rất nhanh thôi mình sẽ kiệt sức và khi tối đến, mình sẽ lù đù, mệt và chỉ muốn ngủ sớm. Vậy nên cần học cách duy trì năng lượng, chỉ sử dụng cho những gì cần thiết. Tâm có thể trở nên căng thẳng và mệt mỏi khi quan sát đối tượng với quá nhiều năng lượng. Khi nhận ra sự nhận biết thì tâm sẽ không quá tập trung vào đối tượng mà chỉ là những điểm chạm nhẹ nhàng. Nhận biết đôi khi cũng cần chút năng động, thêm chút nỗ lực, nhưng chỉ thế thôi, hãy nhớ rằng đâu là đối tượng đúng (có thể cảm xúc, cảm giác) thay vì chìm đắm trong những câu chuyện. Khi tâm hỗn loạn và hỗn độn như khi giận chẳng hạn, sự quan sát lúc này đừng chỉ thụ động mà cần sự chủ động, ghi nhận, quan sát, cung cấp thêm góc nhìn đúng, và thêm chút hứng thú vào những gì đang diễn ra ở tâm và thân, suy nghĩ, cảm thọ, cảm giác. Sự thiện xảo là khả năng ghi nhận được bất kỳ những hoạt động nào của tâm sinh khởi và luôn cả những gì nó làm.

Ai trong chúng ta cũng có lúc quên, giống như thiền sinh lớn tuổi quên việc mình đã từng uống thuốc. Thế nên, cần mài giũa nhận biết. Mài giũa chẳng phải là thúc ép mà là thêm một chút hứng thú vào từng hoạt động. Khi mặc áo hay cởi một áo phông chẳng hạn, thử để ý: Mình cho tay nào vào tay áo trước? Bên phải hay bên trái? Mình chui đầu vào trước hay đưa tay trước? Nhận biết việc đang mặc áo, mặc áo trong môi trường như thế nào, đưa áo vào trong ra làm sao. Việc nhận biết như thế này vô cùng đơn giản và không tốn nhiều nỗ lực. Khi cởi giày và cất giày, nhận biết rằng chân nào đưa ra trước, những chuyển động nào để tạo nên hành động như vậy. Bằng cách này, bạn sẽ không phải tự hỏi mình sau đó là: “Khi nãy mình để giày ở đâu?” Nỗ lực như vậy thì dần dà sự nhận biết sẽ trở thành thói quen, trở nên tự động. Như thế, sự nhận biết dần sẽ có đà và bạn sẽ ít gặp vấn đề hơn với sự quên lãng. Nhiều thiền sinh mới thực hành đôi khi sẽ nói: “Ôi, cho tôi nghỉ tu vài phút.” Đôi khi mình cảm thấy quá khó khăn, sự thực hành của họ chỉ vừa mới chớm và bắt đầu tiến triển. Mình bắt đầu nhận ra cuộc sống này khó hơn, vất vả hơn, dường như tâm này đầy những hỗn loạn. Bởi vì, do chính nhiều nhận biết nên có thể thấy ra hỗn loạn kỳ thực đã luôn hiện diện như vậy. Thường trong những giai đoạn đầu, nếu sự thực hành chưa mạnh thì phiền não sẽ rất rõ ràng - phiền não khắp mọi nơi. Chúng rất rõ ràng: đây là tham, sân và như thế. Khi nhận biết trở nên mạnh mẽ hơn thì phiền não cũng sẽ quỷ quyệt hơn, chúng chẳng trực diện nữa mà biến hình, ngụy trang và lẻn vào trong sự nhận biết bằng cửa sau. Chúng ở đó mà bạn còn không biết chúng có mặt. Khi trí tuệ sâu sắc hơn, bạn sẽ càng nhận ra những phiền não vi tế, và sự nhận biết sẽ càng ít tốn sức, niệm và tuệ liên minh làm việc cùng nhau

Trong thiền, khi thẩm sát tâm, điều quan trọng nhất là ghi nhận được lúc nào đang đồng nhất với đối tượng và lúc nào không. Trách nhiệm của thiền sinh là đồng hành với sự nhận biết và không quá quan tâm đến chính đối tượng hay chìm đắm vào nó; chỉ cần nhớ là nhận biết. Chỉ với sự nhận biết và sự mở lòng thì mình mới có thể biết nhiều hơn. Khi hành thiền thì thực tế là ngũ căn cùng nhau hoạt động, niệm (sati) là thành phần của ngũ căn giúp cho tâm được nhắc nhớ ở trong hiện tại. Một lần nữa, ngũ căn là tín, tấn, niệm, định, tuệ và tôi hay dùng để nói về niềm tin - sự tự tin, năng lượng, nỗ lực chân chánh, sự nhận biết, sự ổn định của tâm và trí tuệ. Chúng ta có thể sử dụng từ sati-sampajañña (hiểu biết rõ ràng) - là niệm đi cùng với tuệ - biết hay nhớ khi nào ngũ căn không hòa điệu với nhau và áp dụng trí tuệ để cân bằng các căn còn lại. Đức Phật đã từng khuyên chúng ta đối xử với các căn tương tự như với những dây đàn đã được canh chỉnh một cách tinh tế. Dây đàn luôn cần được thường xuyên điều chỉnh và tinh chỉnh để có thể phát huy khả năng tối đa của cây đàn.

Tiến trình này bắt đầu với nhận biết (sati). Nhận biết giúp quan sát những gì đang diễn ra lặp đi lặp lại và thu thập dữ liệu trong suốt quá trình đó. Trí tuệ từ từ được mở ra và thấy được bản chất, khuynh hướng, nguyên nhân cũng như kết quả, nguyên lý hoạt động và toàn bộ quá trình diễn ra. Từ đó, mình sẽ học và biết khi nào tâm đang cân bằng và khi nào thì không: lúc đó cảm nhận như thế nào, các dấu hiệu (nếu có) của các điều kiện dẫn đến sự cân bằng hoặc mất cân bằng. Điều này sẽ mang lại sự chấp nhận cũng như khả năng ứng phó với từng tình huống, dù tình huống đó là cấp độ yếu hay cấp độ mạnh. Bối cảnh cùng điều kiện sẽ luôn thay đổi và biến động, vì thế những bài học sẽ luôn mới để chúng ta có thể học với cùng những nguyên tắc. Tuy nhiên, cũng đừng quá lo sợ khi đánh mất nhận biết (thất niệm); nếu có ý muốn nhận biết ở đó, vậy là đủ. Tâm sẽ dần quay lại với sự nhận biết, từ đó tạo nên đà.

Lời cuối:

Mong rằng một số lời này đã chạm đến tâm bạn, và từ đây, bạn có thể bắt đầu việc thực hành chân chánh. Nếu bạn có thể đạt được sự chính xác và ổn định trong việc thực hành bằng cách phát triển sự nhận biết và đưa chánh kiến vào, thì tâm sẽ đạt được sự cân bằng, và cuối cùng mục tiêu tối thượng sẽ đến. Hiện tại, chúng ta chưa “giác ngộ” nhưng đang “dần giác ngộ”; chúng ta đang trên con đường, và những tuệ giác đang đến. Tuy nhiên, cũng đừng quên tâm sinh và diệt trong từng khoảnh khắc, không thể giữ lại chất lượng tâm hay tuệ giác, mà phải tiếp tục phát triển theo thời gian. Tuệ giác sẽ để lại dấu ấn, nhưng mình phải tiếp tục duy trì, lặp đi lặp lại, lần này qua lần khác; nếu không, nó sẽ mờ nhạt đi. Đó là lý do tôi nói chúng ta đang dần giác ngộ; đây là một quá trình liên tục, thay đổi trong từng khoảnh khắc. Tuệ giác chính là nguồn sức mạnh sẽ mang lại cảm hứng và sự khẩn thiết để bạn tiếp tục thúc đẩy sự thực hành. Trí tuệ sẽ luôn chỉ đường; nó chỉ biết một con đường, và con đường đó dẫn đến thực tại tối thượng - nibbāna (Niết Bàn).

Trích đoạn hay cuốn sách
Khi Nhận Biết Diễn Ra Tự Nhiên

Biết về tâm:

Khi nào thì tâm thực hành tốt? Khi nào hoặc tại sao tâm lại không thực hành tốt? Đây là điều mà chúng ta cần tự mình tìm ra. Ít nhất, đây chính là loại trí tuệ mà chúng ta mong muốn có được: biết cách thực hành đúng đắn. Làm sao có thể có động cơ để thực hành tốt khi mình còn chưa biết về tâm mình? Tâm có thể hơi khó để nhận biết, vì tâm chẳng có vị trí cố định. Tâm không có hình dạng, không có màu sắc; nó không có sự rắn chắc và mang tính trừu tượng. Vậy làm sao có thể chú ý đến tâm khi không biết tâm có ở đó hay không? Vậy khi nói để ý đến tâm thì để ý vào điều gì? Làm sao nhận diện được nó? Phải tìm kiếm nó ở đâu? Trong đầu? Trong tim? Chúng ta không thể nhìn tâm như cách mình trải nghiệm những thứ khác, nhưng chúng ta có thể trải nghiệm tâm qua các hoạt động của nó. Chúng ta biết khi tâm làm một điều gì đó, và chúng ta biết khi có điều gì đó xảy ra trong tâm.

Bạn biết là mình có tâm, đúng không? Điều gì mà bạn trải nghiệm để nói rằng mình có tâm? Có phải vì nó có thể suy nghĩ? Đúng, một phần là như vậy, nhưng tâm cũng có khả năng biết và cảm xúc. Bạn có bao giờ muốn đi tiểu hay muốn đi ăn không? Có cảm giác trên thân buồn tiểu, nhưng ý định muốn đứng và đi vào nhà vệ sinh lại diễn ra ở tâm. Nếu không có những ý định này sẽ là rắc rối đấy. Ý muốn ăn diễn ra ở tâm, còn cơn đói thì ở thân. Bạn có thể biết được khi muốn ăn ít hay nhiều. Bạn có thể biết được. Bạn có thể biết mức độ hay sự háo hức muốn ăn. Bạn có thể biết được ý định. Biết về tâm cũng giống như làm quen với một người hàng xóm mới: càng gặp họ nhiều, bạn càng hiểu rõ hơn về họ. Mỗi ngày khi gặp họ, bạn học thêm một chút. Điều này trở thành tiến trình cho sự học hỏi.

Trong kinh điển, tâm được định nghĩa là “việc biết”, “việc nghĩ”, và “việc chú ý”. Bởi vì bản chất tâm đã là “biết” và là “chú ý” rồi, nên mình không cần phải làm nhiều việc để biết và chú ý. Tâm vốn làm điều đó, vì đó là công việc của tâm - đó là tự nhiên của tâm. Tất cả những gì mà mình cần làm là nhận biết và có mặt, để nhận ra tâm đang thực hiện công việc của nó. Công việc mà mình đang làm là vun bồi thêm khả năng nhắc nhớ rằng tâm đang làm công việc của nó, miễn là chúng ta mang đến những điều kiện để việc đó diễn ra. Một khi tâm được nhận biết, dhamma cũng được nhận biết.

Một vị sư đã đề cập trong buổi hỏi đáp rằng, trong khi hành thiền, khi đang quan sát phiền não thì sư nhận ra tâm quan sát có sự dao động. Điều gì đang diễn ra ở đây? Sư báo cáo rằng mình nhận biết được ba yếu tố trong tâm: phiền não, tâm quan sát, và người quan sát tâm quan sát ấy. Có rất nhiều tâm. Như tôi cũng đã đề cập ở trước, tâm giống như một dòng sông, với những dòng chảy, xoáy nước và nước từ các nhánh phụ đổ vào. Khi tâm của sư yên tĩnh và sư có thể nắm bắt được những vi tế trong tâm, như: phiền não, tâm quan sát bị vẩn đục bởi phiền não, tâm quan sát buông bỏ, lùi lại để quan sát tốt hơn. Trong một khoảnh khắc, tâm có thể biết được một đối tượng hoặc nhiều đối tượng, và cách mà đối tượng này được tiếp nhận sẽ phụ thuộc vào mức độ của trí tuệ. Nếu chúng ta nhận biết được trải nghiệm trong hiện tại, chúng ta sẽ mở lòng để nhận ra rằng tâm đang biết điều gì đó trong khoảnh khắc hiện tại. Nếu chúng ta không nhận biết được rằng mình không biết, chúng ta sẽ chỉ tiếp tục theo thói quen. Tâm biết, nhưng chúng ta không biết rằng tâm biết.
Trầm cảm:

Lần đầu trầm cảm là khoảng thời gian khá ngắn, bắt đầu khi tôi phải nghỉ học và tiếp nhận việc kinh doanh của gia đình. Cơn trầm cảm không quá mạnh và không quá dài. Tôi không nhận biết được nguyên nhân cũng như không liên kết được các tín hiệu của giận và những cảm xúc bên trong như lo lắng, sợ hãi hay bất an, với mức độ trầm cảm mà tôi đang trải qua. Việc lạm dụng chất kích thích chắc chắn chẳng giúp ích được gì mà còn làm tình trạng thêm trầm trọng. Vì tôi đã mất kiểm soát đến như vậy thì việc tôi được gửi đến sống cùng Sayadawgyi trong một khoảng thời gian dài như là điều đã được định trước.

Trong thời gian ở gần Sayadawgyi, tôi trở nên tỉnh táo một cách tự nhiên về những cảm xúc, và Ngài thường bảo: “Chỉ cần tiếp tục thực hành và quan sát tâm của con.” Thời điểm đó tôi thực hành samatha (thiền chỉ), hay còn gọi là thiền định, bởi vì đó là cách duy nhất mà tôi tìm thấy sự nhẹ nhõm khỏi những lo âu và sợ hãi mà mình đang trải qua. Khi thực hành samatha, nỗi sợ hãi dần tan đi bởi tôi chỉ tập trung vào một đối tượng duy nhất, còn khi tôi thực hành vipassanā, tôi lại bắt đầu thấy lo lắng. Sự chú ý hướng đến nhiều đối tượng làm tôi cảm thấy khó mà chịu được. Trí tuệ của tôi không đủ để giúp tôi đối diện với những xáo trộn đang diễn ra trong tâm. Những hướng dẫn của Sayadawgyi, trong thời gian này, rất đa dạng. Đôi khi thầy bảo, “quan sát đối tượng này; quan sát đối tượng kia”, hoặc quan sát nhiều đối tượng, tuỳ thuộc vào cách Ngài nhận định khả năng của tôi trong việc đối diện với tâm. Cách tiếp cận chính của Sayadawgyi là quan sát tâm (cittānupassanā), vàthầy sẽ đưa ra hướng dẫn về samatha khi cần thiết. Tôi đã nghĩ lần xuất gia đó sẽ là mãi mãi, nhưng dưới áp lực từ gia đình muốn tôi quay về để giúp đỡ việc kinh doanh, tôi đã nhượng bộvà hoàn tục sau hai năm sống đời xuất gia.

Tôi rời khỏi thiền viện và trí tuệ được củng cố hơn một chút. Tuy nhiên, samādhi, dù khá mạnh nhờ vào việc thực hành samatha, vẫn còn quá mong manh để chống lại những ảnh hưởng từ thế giới bên ngoài. Không lâu sau, tôi lại buông xuôi, quay về với những dính mắc cũ để tìm chút hạnh phúc trong thế gian. Vào khoảng thời gian đó, tôi bắt đầu nhận ra trí tuệ đang dần hiện diện rõ hơn. Mặc dù tôi vẫn tiếp tục đi vào những trò cũ - như ma túy và các hành vi không đúng đắn - dường như có điều gì đó trong tâm cứ nhắc nhở: “Điều này không tốt; điều này không đúng.” Tôi bắt đầu cảm thấy tội lỗi và hổ thẹn; trí tuệ bắt đầu có chút trọng lượng và dần đứng lên đối đầu với những phiền não. Vài năm tiếp theo luôn là sự xung đột giữa trí tuệ và phiền não trong tâm. Từ những cuộc xung đột này, tôi trải qua nhiều cảm xúc khó chịu, chủ yếu là lo lắng, bất an, sợ hãi và tức giận. Cũng chính vì cố gắng làm bản thân xao nhãng bằng những hành vi sai trái và lao vào những điều chẳng lành, trầm cảm. Tôi không nhận ra rằng trầm cảm đang dần tích tụ và bắt đầu kiểm soát lấy tôi.

🍀 

🍀 

🍀 

🍀 

Trích đoạn hay cuốn sách
Khi Nhận Biết Diễn Ra Tự Nhiên

Chỉ cần nhận biết nhẹ nhàng:

Bởi vì chúng ta cần thực hành cả ngày, cho nên đó là lý do mình cần nhận biết nhẹ nhàng. Cốt lõi của sự thực hành là đều đặn tỉnh thức, không có khoảng nào trong đời sống này không thể nhận biết. Nếu mình sử dụng quá nhiều năng lượng để cố nhận biết thì rất nhanh thôi mình sẽ kiệt sức và khi tối đến, mình sẽ lù đù, mệt và chỉ muốn ngủ sớm. Vậy nên cần học cách duy trì năng lượng, chỉ sử dụng cho những gì cần thiết. Tâm có thể trở nên căng thẳng và mệt mỏi khi quan sát đối tượng với quá nhiều năng lượng. Khi nhận ra sự nhận biết thì tâm sẽ không quá tập trung vào đối tượng mà chỉ là những điểm chạm nhẹ nhàng. Nhận biết đôi khi cũng cần chút năng động, thêm chút nỗ lực, nhưng chỉ thế thôi, hãy nhớ rằng đâu là đối tượng đúng (có thể cảm xúc, cảm giác) thay vì chìm đắm trong những câu chuyện. Khi tâm hỗn loạn và hỗn độn như khi giận chẳng hạn, sự quan sát lúc này đừng chỉ thụ động mà cần sự chủ động, ghi nhận, quan sát, cung cấp thêm góc nhìn đúng, và thêm chút hứng thú vào những gì đang diễn ra ở tâm và thân, suy nghĩ, cảm thọ, cảm giác. Sự thiện xảo là khả năng ghi nhận được bất kỳ những hoạt động nào của tâm sinh khởi và luôn cả những gì nó làm.

Ai trong chúng ta cũng có lúc quên, giống như thiền sinh lớn tuổi quên việc mình đã từng uống thuốc. Thế nên, cần mài giũa nhận biết. Mài giũa chẳng phải là thúc ép mà là thêm một chút hứng thú vào từng hoạt động. Khi mặc áo hay cởi một áo phông chẳng hạn, thử để ý: Mình cho tay nào vào tay áo trước? Bên phải hay bên trái? Mình chui đầu vào trước hay đưa tay trước? Nhận biết việc đang mặc áo, mặc áo trong môi trường như thế nào, đưa áo vào trong ra làm sao. Việc nhận biết như thế này vô cùng đơn giản và không tốn nhiều nỗ lực. Khi cởi giày và cất giày, nhận biết rằng chân nào đưa ra trước, những chuyển động nào để tạo nên hành động như vậy. Bằng cách này, bạn sẽ không phải tự hỏi mình sau đó là: “Khi nãy mình để giày ở đâu?” Nỗ lực như vậy thì dần dà sự nhận biết sẽ trở thành thói quen, trở nên tự động. Như thế, sự nhận biết dần sẽ có đà và bạn sẽ ít gặp vấn đề hơn với sự quên lãng. Nhiều thiền sinh mới thực hành đôi khi sẽ nói: “Ôi, cho tôi nghỉ tu vài phút.” Đôi khi mình cảm thấy quá khó khăn, sự thực hành của họ chỉ vừa mới chớm và bắt đầu tiến triển. Mình bắt đầu nhận ra cuộc sống này khó hơn, vất vả hơn, dường như tâm này đầy những hỗn loạn. Bởi vì, do chính nhiều nhận biết nên có thể thấy ra hỗn loạn kỳ thực đã luôn hiện diện như vậy. Thường trong những giai đoạn đầu, nếu sự thực hành chưa mạnh thì phiền não sẽ rất rõ ràng - phiền não khắp mọi nơi. Chúng rất rõ ràng: đây là tham, sân và như thế. Khi nhận biết trở nên mạnh mẽ hơn thì phiền não cũng sẽ quỷ quyệt hơn, chúng chẳng trực diện nữa mà biến hình, ngụy trang và lẻn vào trong sự nhận biết bằng cửa sau. Chúng ở đó mà bạn còn không biết chúng có mặt. Khi trí tuệ sâu sắc hơn, bạn sẽ càng nhận ra những phiền não vi tế, và sự nhận biết sẽ càng ít tốn sức, niệm và tuệ liên minh làm việc cùng nhau

Trong thiền, khi thẩm sát tâm, điều quan trọng nhất là ghi nhận được lúc nào đang đồng nhất với đối tượng và lúc nào không. Trách nhiệm của thiền sinh là đồng hành với sự nhận biết và không quá quan tâm đến chính đối tượng hay chìm đắm vào nó; chỉ cần nhớ là nhận biết. Chỉ với sự nhận biết và sự mở lòng thì mình mới có thể biết nhiều hơn. Khi hành thiền thì thực tế là ngũ căn cùng nhau hoạt động, niệm (sati) là thành phần của ngũ căn giúp cho tâm được nhắc nhớ ở trong hiện tại. Một lần nữa, ngũ căn là tín, tấn, niệm, định, tuệ và tôi hay dùng để nói về niềm tin - sự tự tin, năng lượng, nỗ lực chân chánh, sự nhận biết, sự ổn định của tâm và trí tuệ. Chúng ta có thể sử dụng từ sati-sampajañña (hiểu biết rõ ràng) - là niệm đi cùng với tuệ - biết hay nhớ khi nào ngũ căn không hòa điệu với nhau và áp dụng trí tuệ để cân bằng các căn còn lại. Đức Phật đã từng khuyên chúng ta đối xử với các căn tương tự như với những dây đàn đã được canh chỉnh một cách tinh tế. Dây đàn luôn cần được thường xuyên điều chỉnh và tinh chỉnh để có thể phát huy khả năng tối đa của cây đàn.

Tiến trình này bắt đầu với nhận biết (sati). Nhận biết giúp quan sát những gì đang diễn ra lặp đi lặp lại và thu thập dữ liệu trong suốt quá trình đó. Trí tuệ từ từ được mở ra và thấy được bản chất, khuynh hướng, nguyên nhân cũng như kết quả, nguyên lý hoạt động và toàn bộ quá trình diễn ra. Từ đó, mình sẽ học và biết khi nào tâm đang cân bằng và khi nào thì không: lúc đó cảm nhận như thế nào, các dấu hiệu (nếu có) của các điều kiện dẫn đến sự cân bằng hoặc mất cân bằng. Điều này sẽ mang lại sự chấp nhận cũng như khả năng ứng phó với từng tình huống, dù tình huống đó là cấp độ yếu hay cấp độ mạnh. Bối cảnh cùng điều kiện sẽ luôn thay đổi và biến động, vì thế những bài học sẽ luôn mới để chúng ta có thể học với cùng những nguyên tắc. Tuy nhiên, cũng đừng quá lo sợ khi đánh mất nhận biết (thất niệm); nếu có ý muốn nhận biết ở đó, vậy là đủ. Tâm sẽ dần quay lại với sự nhận biết, từ đó tạo nên đà.

Lời cuối:

Mong rằng một số lời này đã chạm đến tâm bạn, và từ đây, bạn có thể bắt đầu việc thực hành chân chánh. Nếu bạn có thể đạt được sự chính xác và ổn định trong việc thực hành bằng cách phát triển sự nhận biết và đưa chánh kiến vào, thì tâm sẽ đạt được sự cân bằng, và cuối cùng mục tiêu tối thượng sẽ đến. Hiện tại, chúng ta chưa “giác ngộ” nhưng đang “dần giác ngộ”; chúng ta đang trên con đường, và những tuệ giác đang đến. Tuy nhiên, cũng đừng quên tâm sinh và diệt trong từng khoảnh khắc, không thể giữ lại chất lượng tâm hay tuệ giác, mà phải tiếp tục phát triển theo thời gian. Tuệ giác sẽ để lại dấu ấn, nhưng mình phải tiếp tục duy trì, lặp đi lặp lại, lần này qua lần khác; nếu không, nó sẽ mờ nhạt đi. Đó là lý do tôi nói chúng ta đang dần giác ngộ; đây là một quá trình liên tục, thay đổi trong từng khoảnh khắc. Tuệ giác chính là nguồn sức mạnh sẽ mang lại cảm hứng và sự khẩn thiết để bạn tiếp tục thúc đẩy sự thực hành. Trí tuệ sẽ luôn chỉ đường; nó chỉ biết một con đường, và con đường đó dẫn đến thực tại tối thượng - nibbāna (Niết Bàn).
Biết về tâm:

Khi nào thì tâm thực hành tốt? Khi nào hoặc tại sao tâm lại không thực hành tốt? Đây là điều mà chúng ta cần tự mình tìm ra. Ít nhất, đây chính là loại trí tuệ mà chúng ta mong muốn có được: biết cách thực hành đúng đắn. Làm sao có thể có động cơ để thực hành tốt khi mình còn chưa biết về tâm mình? Tâm có thể hơi khó để nhận biết, vì tâm chẳng có vị trí cố định. Tâm không có hình dạng, không có màu sắc; nó không có sự rắn chắc và mang tính trừu tượng. Vậy làm sao có thể chú ý đến tâm khi không biết tâm có ở đó hay không? Vậy khi nói để ý đến tâm thì để ý vào điều gì? Làm sao nhận diện được nó? Phải tìm kiếm nó ở đâu? Trong đầu? Trong tim? Chúng ta không thể nhìn tâm như cách mình trải nghiệm những thứ khác, nhưng chúng ta có thể trải nghiệm tâm qua các hoạt động của nó. Chúng ta biết khi tâm làm một điều gì đó, và chúng ta biết khi có điều gì đó xảy ra trong tâm.

Bạn biết là mình có tâm, đúng không? Điều gì mà bạn trải nghiệm để nói rằng mình có tâm? Có phải vì nó có thể suy nghĩ? Đúng, một phần là như vậy, nhưng tâm cũng có khả năng biết và cảm xúc. Bạn có bao giờ muốn đi tiểu hay muốn đi ăn không? Có cảm giác trên thân buồn tiểu, nhưng ý định muốn đứng và đi vào nhà vệ sinh lại diễn ra ở tâm. Nếu không có những ý định này sẽ là rắc rối đấy. Ý muốn ăn diễn ra ở tâm, còn cơn đói thì ở thân. Bạn có thể biết được khi muốn ăn ít hay nhiều. Bạn có thể biết được. Bạn có thể biết mức độ hay sự háo hức muốn ăn. Bạn có thể biết được ý định. Biết về tâm cũng giống như làm quen với một người hàng xóm mới: càng gặp họ nhiều, bạn càng hiểu rõ hơn về họ. Mỗi ngày khi gặp họ, bạn học thêm một chút. Điều này trở thành tiến trình cho sự học hỏi.

Trong kinh điển, tâm được định nghĩa là “việc biết”, “việc nghĩ”, và “việc chú ý”. Bởi vì bản chất tâm đã là “biết” và là “chú ý” rồi, nên mình không cần phải làm nhiều việc để biết và chú ý. Tâm vốn làm điều đó, vì đó là công việc của tâm - đó là tự nhiên của tâm. Tất cả những gì mà mình cần làm là nhận biết và có mặt, để nhận ra tâm đang thực hiện công việc của nó. Công việc mà mình đang làm là vun bồi thêm khả năng nhắc nhớ rằng tâm đang làm công việc của nó, miễn là chúng ta mang đến những điều kiện để việc đó diễn ra. Một khi tâm được nhận biết, dhamma cũng được nhận biết.

Một vị sư đã đề cập trong buổi hỏi đáp rằng, trong khi hành thiền, khi đang quan sát phiền não thì sư nhận ra tâm quan sát có sự dao động. Điều gì đang diễn ra ở đây? Sư báo cáo rằng mình nhận biết được ba yếu tố trong tâm: phiền não, tâm quan sát, và người quan sát tâm quan sát ấy. Có rất nhiều tâm. Như tôi cũng đã đề cập ở trước, tâm giống như một dòng sông, với những dòng chảy, xoáy nước và nước từ các nhánh phụ đổ vào. Khi tâm của sư yên tĩnh và sư có thể nắm bắt được những vi tế trong tâm, như: phiền não, tâm quan sát bị vẩn đục bởi phiền não, tâm quan sát buông bỏ, lùi lại để quan sát tốt hơn. Trong một khoảnh khắc, tâm có thể biết được một đối tượng hoặc nhiều đối tượng, và cách mà đối tượng này được tiếp nhận sẽ phụ thuộc vào mức độ của trí tuệ. Nếu chúng ta nhận biết được trải nghiệm trong hiện tại, chúng ta sẽ mở lòng để nhận ra rằng tâm đang biết điều gì đó trong khoảnh khắc hiện tại. Nếu chúng ta không nhận biết được rằng mình không biết, chúng ta sẽ chỉ tiếp tục theo thói quen. Tâm biết, nhưng chúng ta không biết rằng tâm biết.
Trầm cảm:

Lần đầu trầm cảm là khoảng thời gian khá ngắn, bắt đầu khi tôi phải nghỉ học và tiếp nhận việc kinh doanh của gia đình. Cơn trầm cảm không quá mạnh và không quá dài. Tôi không nhận biết được nguyên nhân cũng như không liên kết được các tín hiệu của giận và những cảm xúc bên trong như lo lắng, sợ hãi hay bất an, với mức độ trầm cảm mà tôi đang trải qua. Việc lạm dụng chất kích thích chắc chắn chẳng giúp ích được gì mà còn làm tình trạng thêm trầm trọng. Vì tôi đã mất kiểm soát đến như vậy thì việc tôi được gửi đến sống cùng Sayadawgyi trong một khoảng thời gian dài như là điều đã được định trước.

Trong thời gian ở gần Sayadawgyi, tôi trở nên tỉnh táo một cách tự nhiên về những cảm xúc, và Ngài thường bảo: “Chỉ cần tiếp tục thực hành và quan sát tâm của con.” Thời điểm đó tôi thực hành samatha (thiền chỉ), hay còn gọi là thiền định, bởi vì đó là cách duy nhất mà tôi tìm thấy sự nhẹ nhõm khỏi những lo âu và sợ hãi mà mình đang trải qua. Khi thực hành samatha, nỗi sợ hãi dần tan đi bởi tôi chỉ tập trung vào một đối tượng duy nhất, còn khi tôi thực hành vipassanā, tôi lại bắt đầu thấy lo lắng. Sự chú ý hướng đến nhiều đối tượng làm tôi cảm thấy khó mà chịu được. Trí tuệ của tôi không đủ để giúp tôi đối diện với những xáo trộn đang diễn ra trong tâm. Những hướng dẫn của Sayadawgyi, trong thời gian này, rất đa dạng. Đôi khi thầy bảo, “quan sát đối tượng này; quan sát đối tượng kia”, hoặc quan sát nhiều đối tượng, tuỳ thuộc vào cách Ngài nhận định khả năng của tôi trong việc đối diện với tâm. Cách tiếp cận chính của Sayadawgyi là quan sát tâm (cittānupassanā), và thầy sẽ đưa ra hướng dẫn về samatha khi cần thiết. Tôi đã nghĩ lần xuất gia đó sẽ là mãi mãi, nhưng dưới áp lực từ gia đình muốn tôi quay về để giúp đỡ việc kinh doanh, tôi đã nhượng bộ và hoàn tục sau hai năm sống đời xuất gia.

Tôi rời khỏi thiền viện và trí tuệ được củng cố hơn một chút. Tuy nhiên, samādhi, dù khá mạnh nhờ vào việc thực hành samatha, vẫn còn quá mong manh để chống lại những ảnh hưởng từ thế giới bên ngoài. Không lâu sau, tôi lại buông xuôi, quay về với những dính mắc cũ để tìm chút hạnh phúc trong thế gian. Vào khoảng thời gian đó, tôi bắt đầu nhận ra trí tuệ đang dần hiện diện rõ hơn. Mặc dù tôi vẫn tiếp tục đi vào những trò cũ - như ma túy và các hành vi không đúng đắn - dường như có điều gì đó trong tâm cứ nhắc nhở: “Điều này không tốt; điều này không đúng.” Tôi bắt đầu cảm thấy tội lỗi và hổ thẹn; trí tuệ bắt đầu có chút trọng lượng và dần đứng lên đối đầu với những phiền não. Vài năm tiếp theo luôn là sự xung đột giữa trí tuệ và phiền não trong tâm. Từ những cuộc xung đột này, tôi trải qua nhiều cảm xúc khó chịu, chủ yếu là lo lắng, bất an, sợ hãi và tức giận. Cũng chính vì cố gắng làm bản thân xao nhãng bằng những hành vi sai trái và lao vào những điều chẳng lành, trầm cảm. Tôi không nhận ra rằng trầm cảm đang dần tích tụ và bắt đầu kiểm soát lấy tôi.

CON ĐƯỜNG CỦA TRÍ TUỆ
Nguyên tắc 1 - Nỗ lực đúng : Kiên trì một cách thư giãn

… Trong lời dạy của Đức Phật, suy nghĩ được coi là giác quan thứ sáu. Mỗi khi có một cảm giác được tiếp nhận, một “giác quan” — tức một “cánh cửa” cảm giác (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, tâm) — tiếp xúc với một đối tượng (cảnh tượng, âm thanh, mùi, vị, xúc chạm, suy nghĩ). Mỗi sự tiếp xúc ở mỗi giác quan khởi sinh một khoảnh khắc của ý thức, khi đó đối tượng được nhận biết.

Nỗ lực dành cho việc duy trì nhận biết không đòi hỏi quá nhiều năng lượng. Không khó để nhận biết, chỉ khó để nhận biết liên tục! Bạn không cần phải hay biết mọi chi tiết về trải nghiệm của mình. Chỉ cần tỉnh giác và hay biết về điều mà bạn đang nhận biết.

Có một điều quan trọng, là bạn không nên ráng sức, chẳng hạn như cố gắng để tập trung vào một đối tượng hay cố tạo ra một trạng thái tâm dễ chịu. Nỗ lực thái quá khiến chúng ta kiệt sức. Hãy bảo tồn năng lượng để bạn có thể duy trì thực hành trong suốt cả ngày…

Nguyên tắc 2 - Cái thấy đúng : Tâm là tự nhiên, không phải “Tôi”
… Tâm không phải là một bản thể (self). Tâm không mang tính cá nhân, không phải tôi, hay của tôi. Không có ai ở đó. Đây là góc nhìn đúng, và ta thực hành là để ngộ ra điều đó.

Góc nhìn đúng cần có mặt trong tâm thậm chí còn trước cả sự nhận biết, bởi nếu sự nhận biết thiếu góc nhìn đúng, bạn sẽ bị dính mắc vào tham, sân và si. Khi ta nhìn thật rõ vào “điều đang là” bằng cách thực hành nhận biết với góc nhìn đúng, trí tuệ bắt đầu nảy nở. Điều này khởi sự cho ta hình dung rõ ràng về cách mà mọi thứ đang là, vốn là bản chất của thực tại mà Đức Phật đã chỉ rõ. Đây là cách để phát triển góc nhìn đúng.

Thế giới quan đã bị điều kiện hoá và quán tính hoá của ta cho rằng tiến trình của tâm và thân này là “tôi”. Tôi đang nhìn “tôi”. Tôi biết “tôi”. Nhưng, ta không thể thiền để phát triển trí tuệ với góc nhìn này được. Nếu ta coi thân hay tâm là “tôi”, thì tham, sân và si sẽ khởi lên. Nếu ta nghĩ rằng mình đang có một trải nghiệm tốt đẹp, ta sẽ bắt đầu dính chấp vào trải nghiệm đó và cố tạo ra thêm những điều tương tự; đó là tham. Nếu ta cho rằng mình đang có một trải nghiệm tồi tệ, ta sẽ khởi sự chối bỏ nó, né tránh nó, hoặc đẩy nó ra xa; đó là sân. Nếu tâm bị phân tán và bỏ lỡ mọi thứ, hoặc bận rộn lý giải và bào chữa cho những ham muốn hay ghét bỏ của ta, đó là si…

Nguyên tắc 3 - Thái độ đúng : Quan sát trải nghiệm như nó đang là
… Thái độ đúng là chấp nhận, quan sát, và học hỏi từ trải nghiệm của bạn như nó đang là, một cách thư giãn và tỉnh táo. Đây là tâm thế đúng khi bước vào hành thiền. Tâm thế đúng là tâm tự do khỏi sự yêu, ghét tự động và vì thế có thể nhìn được mọi thứ rõ ràng như chúng là.

Có thái độ này khi hành thiền là cực kỳ quan trọng, vì nếu bạn cố gắng để có một trải nghiệm khác với những gì mà bạn đang trải qua, bạn sẽ không bao giờ nhìn rõ được khoảnh khắc hiện tại, và qua đó học về bản chất của thực tại.

Hãy tự nhắc mình rằng chỉ mỗi nhận biết không thì chưa đủ. Để sự nhận biết trở nên mạnh hơn, bạn còn cần phải có thái độ đúng, có tâm quan sát tự do khỏi ba gốc bất thiện. Bất cứ điều gì bạn đang trải qua trong khoảnh khắc này chính là trải nghiệm đúng...

NGÀY 1 - thư giãn

Thư giãn và nhận biết.
Nhiều thiền giả nghĩ rằng nhận biết tức là dồn nhiều năng lượng tập trung vào một đối tượng nào đó. Trong thực tế, những nỗ lực như thế tạo ra sự căng thẳng vì nó là kết quả của sự ráng sức để tạo ra một trạng thái tâm an lạc hay tích cực, vốn là gốc bất thiện của tham.

Thay vào đó, trong khi bạn duy trì trạng thái nhận biết liên tục về bất kỳ điều gì đang diễn ra, hãy giữ một sự cân bằng giữa thư giãn và hứng thú. Khi bạn thư giãn, bạn sẽ dễ nhận biết hơn, và nó sẽ trở thành một trải nghiệm đáng chú ý, dễ chịu và thú vị.

Vun bồi hứng thú của bạn với sự nhận biết bằng cách ghi nhận lúc nào thì sự hứng thú có mặt và lúc nào thì không. Hãy mang thêm sự hứng thú vào nếu nó đang bị thiếu.

Sự hứng thú rót thêm năng lượng cho tâm một cách tự nhiên, không căng thẳng, không đòi bạn phải tập trung hay ráng sức. Nó không đòi hỏi nỗ lực cá nhân, và vì thế ta có thể mang thêm hứng thú vào mà không mệt. Trong thực tế, quan sát theo cách này giúp ta có thêm năng lượng và niềm vui.

Nếu bạn tìm kiếm một kết quả hay mong muốn một điều gì đó xảy ra, bạn sẽ chỉ làm mệt mình mà thôi. Để thực hành liên tục thì việc bảo tồn năng lượng là rất quan trọng. Vì thế, hãy luôn thư giãn. Tâm thiền luôn thư giãn tự nhiên, tĩnh lặng, và bình yên. Vì thế khi bạn ở lại với tâm thiền, một cách tự nhiên bạn học cách không tập trung, kiểm soát, tạo ra, siết chặt, hay hạn chế điều gì.

Thiền là chấp thuận bất kỳ điều gì xảy ra, dễ chịu hay khó chịu, “tốt” hay “xấu”, và quan sát nó với tâm thái thư giãn. Vậy hãy thực hành thật thong thả, nhưng đừng dừng lại. Thường xuyên kiểm tra mình: bạn đang căng thẳng hay thư thái? 

Kiểm tra tâm và thân.
Bất kỳ sự căng thẳng nào trong tâm hay thân đều chỉ ra rằng bạn đang muốn một điều gì, ghét một điều gì hay muốn nó đi chỗ khác, hoặc bạn đang bối rối vì một điều gì đó.

Bạn sẽ nhận ra rằng sự căng thẳng không bao giờ chỉ khởi sinh ở tâm mà thôi. Nếu tâm bất thiện gây ra sự căng thẳng trong tâm, thì nó cũng sẽ được phản chiếu lại bằng sự căng thẳng ở đâu đó trên thân. Thư giãn một cách có ý thức những chỗ căng thẳng trên thân ấy là một cách để thiền.

Tâm nhận biết mà chúng ta đang hướng tới là không cần tác động. Chúng ta không đào bới để tìm kiếm nó. Chúng ta chỉ đơn giản nương tựa vào dòng chảy nhịp nhàng của tự nhiên.

Trích đoạn hay cuốn sách
Thư Giãn & Nhận Biết

💧

Trích đoạn hay cuốn sách
Thư Giãn & Nhận Biết

Lời khen tặng

đặt mua những ẤN PHẨM khác của sách thiện tri thức

đặt mua những ẤN PHẨM khác của sách thiện tri thức

MUA NGAY

©2023 Bản quyền thuộc về Sách Thiện Tri Thức

CÔNG TY XUẤT BẢN SÁCH THIỆN TRI THỨC

Địa chỉ: số 141, ngõ 325 Kim Ngưu, Hai Bà Trưng, Hà Nội

Hotline: + 84328 033 988

Email: contact@thientrithuc.com.vn

Website: https://thientrithuc.com.vn

HỆ THỐNG PHÁT HÀNH